Dynamiczny krajobraz zagrożeń i fundamentalna rola IT
Współczesne środowisko biznesowe jest nierozerwalnie związane z technologią informacyjną. Od przetwarzania danych klientów, przez zarządzanie łańcuchami dostaw, po komunikację wewnętrzną i zewnętrzną – IT stanowi kręgosłup większości organizacji. Niestety, postęp technologiczny idzie w parze z ewoluującym, coraz bardziej złożonym i agresywnym krajobrazem zagrożeń cybernetycznych. Ataki stają się bardziej wyrafinowane, a ich potencjalne konsekwencje – od strat finansowych i reputacyjnych, przez paraliż operacyjny, aż po naruszenia danych o krytycznym znaczeniu – mogą być katastrofalne dla każdej firmy, niezależnie od jej wielkości czy branży.
W obliczu tych wyzwań, zapewnienie solidnego bezpieczeństwa IT przestało być opcjonalnym dodatkiem, a stało się absolutnym priorytetem i fundamentalnym elementem strategii zarządzania ryzykiem każdej odpowiedzialnej organizacji. Tradycyjne metody ochrony, takie jak firewalle, systemy antywirusowe czy regularne aktualizacje oprogramowania, choć niezbędne, często okazują się niewystarczające w konfrontacji z zdeterminowanymi i pomysłowymi cyberprzestępcami. Kluczowe staje się proaktywne identyfikowanie słabych punktów i testowanie odporności systemów zanim zostaną one wykorzystane przez atakujących. Właśnie w tym miejscu pojawia się zasadność przeprowadzania testów penetracyjnych, powszechnie znanych jako pentesty.
Artykuł ten, przygotowany we współpracy ze specjalistą ds. bezpieczeństwa IT z firmy Elementrica, ma na celu przybliżyć państwu znaczenie kompleksowego podejścia do cyberbezpieczeństwa oraz wyjaśnić, czym są testy penetracyjne, dlaczego są kluczowym elementem strategii bezpieczeństwa i jakie realne korzyści przynoszą organizacji w dzisiejszym, dynamicznym świecie cyberzagrożeń.
1. Ewolucja zagrożeń cybernetycznych – dlaczego tradycyjne metody nie wystarczą?
Aby w pełni docenić wartość testów penetracyjnych, musimy najpierw zrozumieć naturę współczesnych zagrożeń. Ataki nie ograniczają się już do prostych wirusów czy masowego phishingu. Obserwujemy:
- ransomware 2.0: wyrafinowane ataki ransomware nie tylko szyfrują dane, ale często obejmują również eksfiltrację (kradzież) danych przed zaszyfrowaniem. To podwójne wymuszenie stawia firmy w niezwykle trudnej sytuacji. Atakujący wykorzystują luki w zabezpieczeniach sieci, systemów operacyjnych, a nawet konfiguracji usług chmurowych.
- ataki typu APT (advanced persistent threats): są to złożone, ukierunkowane ataki, często sponsorowane przez państwa lub zorganizowane grupy przestępcze. charakteryzują się długoterminowym ukryciem w sieci ofiary, powolnym zbieraniem informacji i przygotowaniem do przeprowadzenia ataku o dużej skali lub kradzieży cennych danych. Wykrycie APT wymaga zaawansowanych metod monitorowania i analizy.
- ataki na łańcuch dostaw (supply chain attacks): coraz częściej celem stają się dostawcy oprogramowania lub usług, których produkty są szeroko stosowane. kompromitacja jednego dostawcy pozwala atakującym na dystrybucję złośliwego kodu lub uzyskanie dostępu do wielu organizacji będących klientami tego dostawcy.
- ataki na aplikacje webowe i mobilne: aplikacje te są często punktem styku z klientami i partnerami, ale jednocześnie stanowią dużą powierzchnię ataku ze względu na złożoność kodu, integracje z innymi systemami i potencjalne błędy programistyczne (np. SQL Injection, XSS, luki w API).
- inżynieria społeczna (social engineering): czynnik ludzki pozostaje jednym z najsłabszych ogniw bezpieczeństwa. Atakujący manipulują pracownikami, aby skłonić ich do ujawnienia poufnych informacji, kliknięcia w złośliwe linki czy uruchomienia zainfekowanych plików. Tradycyjne zabezpieczenia techniczne są bezsilne wobec skutecznej manipulacji człowiekiem.
- luki typu zero-day: są to nieznane wcześniej luki w oprogramowaniu lub sprzęcie, które nie zostały jeszcze załatane przez producenta. Atakujący, którzy odkryją taką lukę, mogą ją wykorzystać do przeprowadzenia ataku, zanim obrońcy zdążą zareagować.
W odpowiedzi na te zagrożenia, organizacje inwestują w różnorodne technologie bezpieczeństwa – zapory sieciowe (firewalls), systemy wykrywania i zapobiegania włamaniom (IDS/IPS), rozwiązania Endpoint Detection and Response (EDR), systemy zarządzania informacjami i zdarzeniami bezpieczeństwa (SIEM), bramy pocztowe i internetowe z zaawansowaną ochroną, a także szkolenia dla pracowników. Wszystkie te elementy tworzą architekturę bezpieczeństwa, ale sama ich obecność nie gwarantuje odporności. Konieczne jest regularne sprawdzanie, czy te elementy działają poprawnie, czy są odpowiednio skonfigurowane, i co ważniejsze – czy cała architektura, z jej wzajemnymi zależnościami i ludzkimi użytkownikami, jest w stanie oprzeć się rzeczywistym próbom naruszenia.
2. Obrona w głębi (defense-in-depth) – wielowarstwowe podejście do bezpieczeństwa
Skuteczna strategia bezpieczeństwa IT opiera się na koncepcji obrony w głębi (defense-in-depth). Polega ona na wdrożeniu wielu, uzupełniających się warstw zabezpieczeń, tak aby awaria lub obejście jednej warstwy nie prowadziło bezpośrednio do kompromitacji systemu lub danych. Typowe warstwy obejmują:
- bezpieczeństwo fizyczne: kontrola dostępu do serwerowni, centrów danych, urządzeń końcowych.
- bezpieczeństwo sieciowe: firewalle, segmentacja sieci (VLAN), systemy IDS/IPS, VPN, zabezpieczenia Wi-Fi.
- bezpieczeństwo endpointów: oprogramowanie antywirusowe/antymalware, EDR, szyfrowanie dysków, zarządzanie łatami (patch management).
- bezpieczeństwo aplikacji: bezpieczny cykl życia tworzenia oprogramowania (SDLC), testy bezpieczeństwa aplikacji (SAST, DAST), Web Application Firewalls (WAF).
- bezpieczeństwo danych: szyfrowanie danych w spoczynku i w ruchu, systemy zarządzania dostępem (IAM), backup i odzyskiwanie danych, systemy DLP (Data Loss Prevention).
- bezpieczeństwo operacyjne: procedury zarządzania zmianami, monitorowanie logów, zarządzanie incydentami bezpieczeństwa.
- bezpieczeństwo ludzkie: szkolenia pracowników w zakresie świadomości zagrożeń, polityka czystego biurka, zarządzanie uprawnieniami użytkowników.
Choć wdrożenie tych warstw jest kluczowe, sama ich obecność nie jest gwarancją. Konfiguracja może być błędna, luki mogą pozostać niezałatanymi, a interakcje między różnymi systemami mogą tworzyć nieoczekiwane ścieżki ataku. Co więcej, z perspektywy atakującego, celem nie jest tylko przebicie się przez jedną warstwę, ale znalezienie najłatwiejszej ścieżki do celu, często wykorzystując kombinację słabości na różnych poziomach. Testy penetracyjne są narzędziem, które pozwala spojrzeć na naszą architekturę bezpieczeństwa oczami atakującego.
3. Co to są testy penetracyjne (pentesty) i czym różnią się od skanowania podatności?
Test penetracyjny (penetration test, pentest) to symulowany, autoryzowany atak na system informatyczny, sieć, aplikację webową, aplikację mobilną lub inne aktywa cyfrowe organizacji. Jego celem jest identyfikacja i próba wykorzystania luk w zabezpieczeniach w celu oceny realnego ryzyka i skuteczności istniejących mechanizmów obronnych.
Kluczowa różnica między testem penetracyjnym a skanowaniem podatności (vulnerability scanning) leży w głębokości i metodyce.
- skanowanie podatności: jest to zautomatyzowany proces, który wykorzystuje narzędzia do szybkiego przeszukiwania systemów w poszukiwaniu znanych luk w zabezpieczeniach, bazując na sygnaturach i publicznie dostępnych bazach danych (CVE). Skanowanie jest szybkie, stosunkowo tanie i pozwala na identyfikację dużej liczby potencjalnych problemów. Daje jednak tylko listę potencjalnych luk, bez oceny, czy są one rzeczywiście możliwe do wykorzystania w danym środowisku i jakie niosą ze sobą realne ryzyko dla konkretnego biznesu.
- test penetracyjny: jest to proces wykonywany ręcznie (choć wspierany narzędziami), który idzie o krok dalej niż skanowanie. Pentesterzy, działając jak realni atakujący, próbują wykorzystać zidentyfikowane luki, aby uzyskać dostęp do poufnych danych, przejąć kontrolę nad systemem lub wykonać inne szkodliwe działania, zgodnie z ustalonym zakresem testu. Pentest ocenia nie tylko obecność luk, ale także ich możliwość wykorzystania i potencjalny wpływ na biznes. Wymaga to kreatywności, wiedzy o aktualnych technikach ataku i umiejętności myślenia jak cyberprzestępca.
Porównując to do medycyny: skanowanie podatności jest jak prześwietlenie rentgenowskie – pokazuje potencjalne problemy. Test penetracyjny jest jak badanie kliniczne połączone z testami laboratoryjnymi – ocenia funkcjonalność, bada odporność i daje diagnozę zaleceń leczenia.
4. Rodzaje testów penetracyjnych – dopasowanie zakresu do potrzeb
Testy penetracyjne mogą być przeprowadzane z różnym zakresem i metodologią, w zależności od celów, budżetu i specyfiki środowiska testowanego. Główne kategorie to:
Ze względu na zakres wiedzy o systemie:
- black box testing (test czarnej skrzynki): Pentester ma minimalną lub zerową wiedzę o wewnętrznej strukturze testowanego systemu (np. zna tylko nazwę firmy lub adres strony internetowej). Symuluje to atak zewnętrznego hakera, który musi samodzielnie przeprowadzić rekonesans i odkryć cele ataku. Jest to dobre do oceny ekspozycji zewnętrznej i skuteczności podstawowych zabezpieczeń obwodowych.
- white box testing (test białej skrzynki): Pentester ma pełną wiedzę o testowanym systemie, włączając w to schematy sieci, kod źródłowy aplikacji, konfiguracje serwerów, dane logowania. Symuluje to atak od wewnątrz (np. niezadowolony pracownik) lub bardzo zaawansowanego atakującego, który uzyskał dostęp do szczegółowych informacji. Pozwala na bardzo dokładne i głębokie zbadanie bezpieczeństwa, w tym wyszukanie luk w kodzie aplikacji.
- grey box testing (test szarej skrzynki): Pentester posiada ograniczoną wiedzę o systemie, np. dostęp do dokumentacji technicznej, konta użytkownika z podstawowymi uprawnieniami. Jest to najczęściej stosowana metoda, ponieważ symuluje atakującego, który przeprowadził wstępny rekonesans lub uzyskał pewien poziom dostępu (np. przez phishing). Pozwala skupić się na badaniu bezpieczeństwa z perspektywy typowego użytkownika lub po częściowym przełamaniu zabezpieczeń.
Ze względu na obszar testowania:
- testy sieciowe (network penetration testing): Skupiają się na infrastrukturze sieciowej, włączając w to firewalle, routery, przełączniki, serwery, systemy bezprzewodowe. Celem jest identyfikacja luk w konfiguracji, niezałatanych podatności, słabych protokołów. Mogą obejmować testy zewnętrzne (z internetu) i wewnętrzne (z sieci lokalnej).
- testy aplikacji webowych (web application penetration testing): Badają bezpieczeństwo aplikacji dostępnych przez przeglądarkę internetową. Szukają luk takich jak SQL Injection, Cross-Site Scripting (XSS), Cross-Site Request Forgery (CSRF), luki w zarządzaniu sesjami, błędne autoryzacje, luki w API.
- testy aplikacji mobilnych (mobile application penetration testing): Koncentrują się na bezpieczeństwie aplikacji działających na platformach mobilnych (iOS, Android). Obejmują analizę kodu aplikacji, bezpiecznego przechowywania danych na urządzeniu, komunikacji z serwerami backendowymi, bezpieczeństwa API mobilnego.
- testy sieci bezprzewodowych (wireless penetration testing): Oceniają bezpieczeństwo sieci Wi-Fi organizacji (WPA2/WPA3 configuration, Rogue Access Points, deauth attacks).
- testy fizyczne (physical security testing): W uzgodnieniu z klientem, symulują próbę fizycznego dostępu do chronionych obszarów (np. serwerowni) w celu sprawdzenia kontroli dostępu, nadzoru wizyjnego, wrażliwości na manipulację.
- testy inżynierii społecznej (social engineering testing): Symulują próby manipulacji pracownikami (np. phishing, vishing) w celu uzyskania poufnych informacji lub dostępu. Sprawdzają świadomość bezpieczeństwa personelu.
Wybór odpowiedniego typu testu penetracyjnego zależy od specyficznych celów bezpieczeństwa, infrastruktury IT i kluczowych aktywów organizacji. Często najlepsze rezultaty przynosi kombinacja różnych rodzajów testów.
5. Proces testu penetracyjnego – od planowania do raportowania
Profesjonalny test penetracyjny to metodyczny proces, który zazwyczaj składa się z kilku faz:
- planowanie i rekonesans (planning & reconnaissance): Ta faza obejmuje szczegółowe ustalenie zakresu testu, celów, ograniczeń, harmonogramu i zasad engagementu. Następnie pentesterzy przeprowadzają rekonesans – zbierają publicznie dostępne informacje o celu (np. subdomeny, adresy IP, używane technologie, informacje o pracownikach). Im więcej informacji uda się zebrać na tym etapie, tym skuteczniejszy może być właściwy atak.
- skanowanie (scanning): Przy użyciu specjalistycznych narzędzi, pentesterzy skanują zidentyfikowane cele w poszukiwaniu otwartych portów, usług, wersji oprogramowania i znanych luk w zabezpieczeniach. Ta faza dostarcza listę potencjalnych punktów wejścia.
- gaining access (uzyskanie dostępu): To serce pentestu. Na podstawie wyników skanowania i rekonesansu, pentesterzy próbują wykorzystać znalezione luki, aby uzyskać nieautoryzowany dostęp do systemów. Mogą to być próby wykorzystania znanych exploitów, łamania haseł, wykorzystania błędów konfiguracji, czy przeprowadzenia ataku inżynierii społecznej.
- maintaining access (utrzymanie dostępu): Po uzyskaniu wstępnego dostępu, pentesterzy mogą próbować rozszerzyć swoje uprawnienia (privilege escalation) i ustanowić trwałe mechanizmy dostępu (backdoory), symulując działanie rzeczywistego atakującego, który chce zachować dostęp do systemu w przyszłości.
- covering tracks (zacieranie śladów): W realistycznym scenariuszu ataku, przestępcy próbują usunąć logi i inne ślady swojej aktywności. W celach testowych, ta faza jest często wykonywana w ograniczonym zakresie lub wcale, w zależności od uzgodnień, aby ułatwić późniejszą analizę i reagowanie na incydenty.
- analiza i raportowanie (analysis & reporting): To kluczowy etap z punktu widzenia klienta. Pentesterzy analizują zebrane dane, udokumentują wszystkie znalezione luki, sposoby ich wykorzystania, uzyskany dostęp i potencjalny wpływ na biznes. Tworzony jest szczegółowy raport, który zawiera:
- podsumowanie wykonanych działań.
- listę zidentyfikowanych luk (często z przypisanym poziomem ryzyka – krytyczne, wysokie, średnie, niskie).
- szczegółowy opis sposobu wykorzystania każdej luki.
- konkretne, praktyczne zalecenia dotyczące usunięcia lub zminimalizowania ryzyka związanego z każdą luką (np. zastosowanie łaty, zmiana konfiguracji, wdrożenie dodatkowego mechanizmu bezpieczeństwa).
- propozycje dalszych działań (np. ponowne testy po implementacji poprawek).
Raport z testu penetracyjnego jest najcenniejszym wynikiem – nie tylko wskazuje problemy, ale co ważniejsze, dostarcza konkretnych wytycznych do ich rozwiązania.
6. Zasadność i kluczowe korzyści z przeprowadzania testów penetracyjnych
W świetle rosnących zagrożeń i złożoności środowisk IT, testy penetracyjne przestały być luksusem, a stały się koniecznością dla organizacji poważnie traktujących swoje bezpieczeństwo. Ich zasadność wynika bezpośrednio z realnych, mierzalnych korzyści, jakie przynoszą:
- identyfikacja nieznanych podatności: Skanery podatności identyfikują znane luki. Pentesty pozwalają odkryć luki wynikające z błędów konfiguracji, złożonych interakcji między systemami, specyficznej architektury sieci, a nawet luki typu zero-day, jeśli pentester natrafi na nie podczas testu. Odkrywają „ślepe punkty”, których nie wykryły automatyczne narzędzia.
- weryfikacja skuteczności istniejących zabezpieczeń: Pentest pozwala ocenić, czy wdrożone firewalle, systemy IDS/IPS, segmentacja sieci czy mechanizmy autoryzacji działają poprawnie i są w stanie zatrzymać rzeczywisty atak. To praktyczny sprawdzian obronności.
- ocena realnego wpływu luk na biznes: Samo istnienie luki nie zawsze oznacza katastrofę. Pentest pokazuje, czy dana luka jest wykorzystywalna w konkretnym środowisku i jakie realne szkody może wyrządzić – czy prowadzi do kradzieży danych, przejęcia kontroli nad serwerem, czy tylko do chwilowej niedostępności usługi. Pozwala to na lepsze zrozumienie ryzyka.
- priorytetyzacja działań naprawczych (remediacji): Raport z pentestu kategoryzuje luki według poziomu ryzyka (np. krytyczne, wysokie). Dzięki temu zespół IT i bezpieczeństwa wie, na których poprawkach skupić się w pierwszej kolejności, optymalizując wykorzystanie ograniczonych zasobów. Zamiast ślepo łatać wszystko, można priorytetyzować działania mające największy wpływ na obniżenie ryzyka.
- poprawa gotowości zespołu reagowania na incydenty (CSIRT): Podczas pentestu generowane są logi i alerty, które powinny zostać wychwycone przez wewnętrzne systemy monitorowania bezpieczeństwa (np. SIEM) i zespół CSIRT. Analiza przebiegu testu i reakcji zespołu pozwala ocenić skuteczność procedur reagowania na incydenty, szybkość wykrywania i prawidłowość podjętych kroków. To bezcenna okazja do ćwiczeń w bezpiecznym środowisku.
- spełnienie wymogów zgodności (compliance): Wiele standardów i regulacji dotyczących bezpieczeństwa danych (np. PCI DSS – dla przetwarzania danych kart płatniczych, RODO/GDPR – dla ochrony danych osobowych w UE, ISO 27001 – standard zarządzania bezpieczeństwem informacji) wprost wymaga lub zaleca regularne przeprowadzanie testów penetracyjnych jako elementu oceny ryzyka i weryfikacji zabezpieczeń. Pentesty pomagają spełnić te wymogi, unikając potencjalnych kar i konsekwencji prawnych.
- ochrona reputacji i budowanie zaufania: Skuteczna ochrona przed cyberatakami to klucz do utrzymania zaufania klientów, partnerów i rynku. Incydent bezpieczeństwa, zwłaszcza ten skutkujący wyciekiem danych, może zrujnować reputację firmy w ciągu kilku godzin. Regularne pentesty, będące dowodem proaktywnego podejścia do bezpieczeństwa, pomagają zapobiegać takim sytuacjom.
- optymalizacja inwestycji w bezpieczeństwo: Pentesty dostarczają danych, które pozwalają ocenić, czy inwestycje w konkretne technologie bezpieczeństwa przynoszą oczekiwany efekt. Mogą wykazać, że drogie rozwiązanie zostało źle skonfigurowane, lub że brakuje podstawowego zabezpieczenia, które jest łatwe do obejścia. Pomagają w świadomym planowaniu przyszłych wydatków na IT security.
- wsparcie w procesie secure SDLC (Secure Software Development Lifecycle): W przypadku testów aplikacji webowych i mobilnych, pentesty powinny być integralną częścią cyklu życia rozwoju oprogramowania. Regularne testy na różnych etapach projektu (np. przed wdrożeniem produkcyjnym) pozwalają wychwycić błędy bezpieczeństwa w kodzie i architekturze na wczesnym etapie, co jest znacznie tańsze i łatwiejsze do naprawienia niż po uruchomieniu aplikacji.
Zasadność przeprowadzania testów penetracyjnych jest zatem nie tylko kwestią „zgodności” czy „audytu”, ale przede wszystkim kluczowym elementem strategii zarządzania ryzykiem cybernetycznym. Pozwalają one spojrzeć na swoje systemy z perspektywy atakującego i zidentyfikować te luki, które niosą ze sobą największe realne zagrożenie dla funkcjonowania organizacji.
7. Wdrożenie pentestów w strategii bezpieczeństwa – kiedy i jak często?
Testy penetracyjne nie są jednorazowym magicznym rozwiązaniem. Aby były skuteczne, powinny być częścią szerszej, ciągłej strategii bezpieczeństwa. Częstotliwość i zakres testów powinny być dostosowane do:
- dynamiczności środowiska: Organizacje, które często wprowadzają nowe systemy, aplikacje, lub dokonują znaczących zmian w infrastrukturze, powinny przeprowadzać pentesty częściej.
- wagi testowanych aktywów: Systemy przetwarzające dane wrażliwe, kluczowe dla działania biznesu lub publicznie dostępne (strony www, aplikacje e-commerce) powinny być testowane priorytetowo i regularnie.
- wymogów zgodności: Regulacje często określają minimalną częstotliwość testów (np. co rok, co kwartał, po znaczących zmianach).
- krajobrazu zagrożeń: Wzrost aktywności cyberprzestępców lub pojawienie się nowych, groźnych wektorów ataku może uzasadniać częstsze lub bardziej ukierunkowane testy.
Zaleca się przeprowadzanie kompleksowych testów penetracyjnych co najmniej raz w roku. Dodatkowe testy powinny być wykonywane po znaczących zmianach w infrastrukturze IT, wdrożeniu nowych kluczowych aplikacji, czy w odpowiedzi na specyficzne obawy dotyczące bezpieczeństwa. Testy aplikacji webowych i mobilnych powinny być przeprowadzane przed wdrożeniem produkcyjnym oraz po każdej istotnej aktualizacji lub dodaniu nowej funkcjonalności związanej z bezpieczeństwem.
Wybierając partnera do przeprowadzenia pentestów, warto zwrócić uwagę na jego doświadczenie, metodykę pracy, referencje oraz jakość i szczegółowość raportów. Kluczowe jest, aby raport zawierał jasne, wykonalne zalecenia naprawcze. Po otrzymaniu raportu, równie ważne jest podjęcie działań w celu wdrożenia zaleceń i, w miarę możliwości, przeprowadzenie ponownych testów (re-testów) w celu potwierdzenia skuteczności wprowadzonych poprawek.
Pentesty jako inwestycja w bezpieczną przyszłość
W dobie nasilających się cyberzagrożeń, bezpieczeństwo IT jest nie tylko wymogiem technologicznym, ale strategicznym imperatywem biznesowym. Organizacje, które ignorują potrzebę proaktywnej weryfikacji swoich zabezpieczeń, narażają się na ogromne ryzyko.
Testy penetracyjne stanowią krytyczny element nowoczesnej strategii cyberbezpieczeństwa. Pozwalają one na realistyczną ocenę odporności systemów na ataki, identyfikację luk, które mogą zostać przeoczone przez zautomatyzowane narzędzia, oraz dostarczają konkretnych, wykonalnych zaleceń do poprawy. Nie są jedynie formalnością – są praktycznym ćwiczeniem obronności, które pokazuje, gdzie znajdują się najsłabsze ogniwa i jak mogą zostać wykorzystane.
Inwestycja w regularne i metodyczne testy penetracyjne to inwestycja w ciągłe doskonalenie procesów bezpieczeństwa, ochronę najcenniejszych aktywów – danych i reputacji – oraz zapewnienie ciągłości działania biznesu w obliczu coraz bardziej wrogiego środowiska cyfrowego. Zrozumienie zasadności pentestów i włączenie ich do swojej strategii bezpieczeństwa to krok w stronę dojrzałego zarządzania ryzykiem i budowania trwałej odporności cybernetycznej Państwa organizacji.
Jeśli potrzebujesz więcej wiedzy technicznej, przykładów z realnych ataków lub wsparcia przy budowie własnego programu testowania bezpieczeństwa – zapraszamy do kontaktu z firmą Elementrica (elementrica.com).