Kiedy WordPress wprowadził edytor Gutenberg w 2018 roku wraz z wersją 5.0, otworzyły się nowe możliwości dla twórców treści i deweloperów. Zastąpienie klasycznego edytora WYSIWYG nowoczesnym podejściem bazującym na blokach wpłynęło na sposób, w jaki można tworzyć i modyfikować treści. Ale co to dokładnie oznacza dla przeciętnego użytkownika i jak najlepiej wykorzystać możliwości Gutenbergu oraz pełnej edycji stron w WordPressie? Oto głębokie spojrzenie na ten temat.
Co to jest Gutenberg?
Gutenberg to edytor blokowy WordPressa, który zastąpił klasyczny edytor TinyMCE. Działa na zasadzie „bloków”, które są elementami, za pomocą których można zbudować zawartość strony. Od paragrafów i nagłówków po obrazy, wideo, i nawet skomplikowane układy oparte na kolumnach — wszystko jest teraz blokiem.
Dlaczego WordPress zdecydował się na Gutenberg?
Pomysł wprowadzenia Gutenbergu wziął się z potrzeby uproszczenia i zintegrowania różnych elementów strony w jednym narzędziu. Wcześniejsze wersje WordPressa oferowały ograniczone możliwości dla osób, które nie znają HTML i CSS, a Gutenberg stanowi odpowiedź na te ograniczenia.
Podstawy pracy z Gutenbergiem
Bloki
Otwierając nowy wpis lub stronę w Gutenbergu, zauważysz, że pole edytora jest podzielone na różne „bloki”. Każdy blok reprezentuje różne elementy, takie jak paragraf, obraz czy lista.
Rodzaje bloków
- Tekstowe: Paragraf, nagłówki, cytaty, lista.
- Media: Obraz, galeria, plik audio, plik wideo.
- Projekt i układ: Kolumny, separator, spacja.
- Widgety: Najnowsze posty, kategorie, archiwum.
Kontrola bloków
Po dodaniu bloku, pojawia się pasek narzędzi, który daje możliwość kontrolowania różnych aspektów bloku, takich jak formatowanie tekstu czy ustawienia wyświetlania dla bloków z mediami. Niektóre bloki mają dodatkowe opcje dostępne w panelu bocznym, takie jak zaawansowane ustawienia tła czy marginesów.
Zaawansowane funkcje Gutenberg
Bloki ponownie używalne
Jedną z unikatowych funkcji Gutenberg jest możliwość zapisania bloku jako „ponownie używalnego”, co pozwala na jego łatwe wstawianie w różnych miejscach strony czy wpisów.
Szablony bloków
Szablony bloków to zestawy wcześniej zorganizowanych bloków, które można wstawiać jako jedną całość. Dzięki temu, można z łatwością utworzyć skomplikowane układy strony bez konieczności konfigurowania każdego bloku osobno.
Edytor pełnoekranowy i tryb zapisu
Oprócz klasycznego interfejsu, Gutenberg oferuje również tryb pełnoekranowy, który ukrywa inne elementy panelu administracyjnego WordPressa, co pozwala na skupienie się wyłącznie na treści. Tryb zapisu jest również dostępny dla tych, którzy chcą przejrzeć swoje zmiany przed ich opublikowaniem.
Pełna edycja stron
Co to jest?
Pełna edycja stron (FSE – Full Site Editing) to funkcja, która została wprowadzona po Gutenbergu i rozszerza jego funkcjonalności na całą stronę, a nie tylko na treść wpisów i stron. Obejmuje to edycję nagłówków, stopki i innych globalnych elementów strony.
Jak to działa?
Za pomocą FSE, każdy element Twojej strony WordPress staje się blokiem, który można edytować. Zamiast korzystać z motywu w tradycyjny sposób, pełna edycja stron pozwala na dostosowanie każdego aspektu strony za pomocą interfejsu blokowego.
Zastosowania
Pełna edycja stron jest szczególnie przydatna dla osób, które chcą mieć pełną kontrolę nad wyglądem i funkcjonalnościami ich strony bez konieczności korzystania z kodu. Daje to możliwość tworzenia niestandardowych szablonów strony, indywidualnych układów i innych elementów wizualnych.
Ograniczenia i wyzwania
Kompatybilność z wtyczkami
Jednym z wyzwań, które niesie ze sobą Gutenberg i pełna edycja stron, jest kompatybilność z istniejącymi wtyczkami. Nie wszystkie wtyczki są kompatybilne z nowym systemem, co może prowadzić do problemów ze stroną.
Krzywa uczenia się
Choć Gutenberg jest zaprojektowany tak, aby był jak najbardziej użytkownicy, dla niektórych osób może być początkowo trudny w obsłudze, szczególnie jeśli są przyzwyczajeni do klasycznego edytora WordPressa.
Najlepsze praktyki
Testowanie na środowisku lokalnym
Zanim dokonasz jakichkolwiek zmian na swojej stronie, zaleca się testowanie ich na środowisku lokalnym. To pozwoli Ci zobaczyć, jak wpływają one na wygląd i funkcjonalność strony, zanim zostaną wprowadzone na żywo.
Częste aktualizacje
Technologia jest w ciągłym ruchu, a WordPress nie jest wyjątkiem. Upewnij się, że zawsze korzystasz z najnowszej wersji Gutenberg oraz WordPressa, aby mieć dostęp do najnowszych funkcji i aktualizacji bezpieczeństwa.
Użycie dziecinnych motywów
Jeżeli korzystasz z motywów, które nie są w pełni kompatybilne z Gutenbergiem czy FSE, rozważ użycie dziecinnych motywów. Pozwoli to na wprowadzenie niezbędnych zmian w kodzie, bez wpływu na główny motyw.
Personalizacja i rozszerzenia
Biblioteki bloków i wtyczki
Jest wiele wtyczek, które oferują dodatkowe bloki i funkcje, dzięki czemu możesz dalej rozbudować swoje możliwości w Gutenbergu. Niektóre popularne wtyczki oferujące dodatkowe bloki to na przykład Kadence Blocks, Atomic Blocks czy Stackable.
Personalizacja CSS
Dla bardziej zaawansowanych użytkowników, Gutenberg oferuje możliwość dodawania niestandardowego CSS do bloków. Otwórz panel boczny ustawień bloku, przejdź do sekcji „Dodatkowe CSS” i wprowadź tam swój kod. To pozwoli na precyzyjne dostosowanie wyglądu danego elementu.
Edytor kodu
Jeżeli wolisz pracować bezpośrednio z kodem, Gutenberg również oferuje wbudowany edytor kodu. Możesz przełączyć się między trybem bloków a edytorem kodu, klikając na trzy kropki w prawym górnym rogu i wybierając „Edytor kodu”.
Narzędzia deweloperskie i API
Tworzenie własnych bloków
Gutenberg oferuje również API dla deweloperów, pozwalające na tworzenie własnych bloków. Możesz skorzystać z narzędzi jak JavaScript i React, aby zdefiniować, jak blok będzie wyglądał i jakie funkcje będzie miał.
Obsługa meta-danych
W Gutenbergu można również manipulować meta-danymi strony. Poprzez użycie bloków i komponentów Reacta, deweloperzy mają możliwość tworzenia zaawansowanych rozwiązań, takich jak niestandardowe pola w panelu bocznym.
Hooki i filtry
Gutenberg obsługuje system hooków i filtrów, podobnie jak klasyczny edytor WordPressa. Oznacza to, że deweloperzy mogą modyfikować domyślne bloki lub dodawać własne funkcje.
Zasady i zalecenia dotyczące dostępności
Navigacja klawiaturą
Gutenberg jest zaprojektowany z myślą o dostępności i oferuje wiele funkcji do nawigacji za pomocą klawiatury. Na przykład, można przeskakiwać między blokami używając klawiszy strzałek.
Etapy ARIA i inne techniki
Edytor wykorzystuje technologie ARIA oraz inne zasady dostępności, aby ułatwić korzystanie osobom z różnymi ograniczeniami.
Testy i narzędzia
Jeżeli jesteś deweloperem lub twórcą treści zainteresowanym dostępnością, istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc w testowaniu strony. Niektóre z nich to na przykład Lighthouse czy AXE.
Debugowanie i rozwiązywanie problemów
Konsola błędów
Jeśli napotkasz na problemy podczas korzystania z Gutenberg, konsola błędów w przeglądarce może dostarczyć cennych informacji. Wiele problemów można rozwiązać, znajdując błąd i szukając rozwiązania w dokumentacji lub na forach wsparcia.
Resetowanie do ustawień domyślnych
W ekstremalnych przypadkach, możliwe jest również zresetowanie Gutenberg do ustawień domyślnych, chociaż jest to działanie, które warto podjąć tylko po wyczerpaniu innych opcji.
Synchronizacja z narzędziami zewnętrznymi
Integrując z Google Analytics i SEO
Dzięki Gutenbergowi można w łatwy sposób dodać fragmenty kodu niezbędne do integracji z narzędziami takimi jak Google Analytics czy różnymi wtyczkami SEO. Można to zrobić, dodając blok HTML i wklejając w nim odpowiedni kod śledzenia.
E-commerce i Gutenberg
Jeżeli prowadzisz sklep internetowy na WordPressie, prawdopodobnie korzystasz z wtyczki WooCommerce. Gutenberg oferuje różne bloki, które można zintegrować z WooCommerce, takie jak bloki produktów, cen, opinii i innych elementów e-commerce.
Bezpieczeństwo i optymalizacja
Aktualizacje i zgodność
Aktualizacje to jeden z kluczowych elementów w utrzymaniu strony. Nowe wersje Gutenberg, WordPressa i wtyczek często zawierają ważne poprawki bezpieczeństwa, dlatego warto je regularnie instalować.
Optymalizacja wydajności
Oprócz aktualizacji, zawsze warto pomyśleć o optymalizacji wydajności. Gutenberg jest stosunkowo lekki, ale dodawanie zbyt wielu bloków, zwłaszcza tych złożonych, może wpłynąć na szybkość ładowania strony. Narzędzia takie jak PageSpeed Insights mogą pomóc w identyfikacji problemów wydajności.
Migracja z klasycznego edytora
Konwerter bloków
Jeśli masz już treści stworzone w klasycznym edytorze, Gutenberg oferuje narzędzie do konwersji tych treści na bloki. Choć działa to dość sprawnie, zawsze warto dokładnie sprawdzić, czy wszystkie elementy zostały poprawnie przekonwertowane.
Utrzymanie klasycznego edytora
Jeżeli z jakiegoś powodu nie chcesz korzystać z Gutenberg, WordPress oferuje wtyczkę Classic Editor, która pozwala na korzystanie z klasycznego edytora. Pamiętaj jednak, że niektóre nowe funkcje i aktualizacje mogą nie być dostępne w tej wersji.
Wnioski i przyszłość Gutenberg i FSE
Aktualizacje i nowości
Gutenberg i FSE są wciąż w fazie dynamicznego rozwoju. Twórcy WordPressa planują wprowadzenie kolejnych funkcji i ulepszeń, które mają uczynić platformę jeszcze bardziej elastyczną i potężną.
Społeczność i wsparcie
Jest już duża społeczność deweloperów i użytkowników skupiona wokół Gutenberg. Znajdziesz mnóstwo tutoriali, forów i zasobów, które pomogą Ci opanować ten edytor do perfekcji.
Mimo iż Gutenberg wprowadził wiele zmian w ekosystemie WordPressa, jest to krok w dobrą stronę. Uporządkowany, modularny system bloków nie tylko ułatwia tworzenie treści, ale również otwiera drzwi do bardziej zaawansowanych funkcji i personalizacji. Dzięki Gutenbergowi i Full Site Editing, WordPress staje się coraz bardziej kompletną platformą do budowania i zarządzania stronami internetowymi.
